کتاب تازه: خیانت رسانه‌ها

کتاب «خیانت رسانه‌ها» تالیف پیر سرونت با ترجمه محمدرضا دهشیری توسط پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی به پیشخوان کتابفروشی‌‌ها آمده است.
رسانه، رکن چهارم دموکراسی نامیده شده است؛ اما همین رکن در موارد و شرایط بسیاری، موجبات تضعیف دموکراسی را فراهم آورده است تا حدی که به‌جای آن که در خدمت اداره یک جامعه باشد، خود به‌نوعی حکومت تبدیل شده است.

رسانه‌سالاری به‌معنای حکومت غیرمستقیم رسانه‌های جمعی است که با راندن دموکراسی به حاشیه، نظامی را بر جامعه وسیاست‌مداران تحمیل می‌کند که ضمن بازماندن از تفکر و اندیشه درباره رفتار و کردار خود، آنان را به گوش فرا دادن صرف به رسانه‌ها درباره چیستی موضوعات خاص خبری و چگونگی انجام آن وادار می‌نمایند. از آن‌جا که رسانه‌ها به‌گونه‌ای فزاینده در دستان شرکت‌های بزرگ قرار دارند، این انحصار موجب گردیده که قدرت برتر در اختیار بنگاه‌های خبرب یا کارگزاران منتخب آنان قرار گیرد و به‌جای آن که عرصه‌ای آزاد برای بیان آراء و ایده‌ها در نظام مردم‌سالار فراهم باشد، فرصت شهروندان برای بیان دیدگاها‌یشان به حداقل برسد. در واقع رسانه‌ها به‌عنوان صدای قدرت‌مند برتر در جامعه، نوعی الیگارشی رسانه‌ای را بر اساس دیدگاه‌های سودانگارانه، حاکمیت بخشیده‌اند.
جای تعجب نیست که درست همان فرهنگی که بستر زایش و پیدایش رسانه به مثابه ابزار پیشبرد و تقویت دموکراسی بود، اکنون با بیشترین مخاطرات رسانه و رسانه‌سالاری مواجه است.
اثر حاضر ضمن تبیین وضعیت جامعه کنونی فرانسه، به پردازش تحول حرفه‌ای خبرنگاران در این دیار می‌پردازد. مولف تاکید خبرنگاران بر رویکردهای احساساتی را ناشی از روحیه سوداگرانه آنان برای فروش هرچه بیشتر اخبار خود به مخاطبان می‌داند. وی با خاطرنشان کردن سوء‌ظن فزاینده مردم فرانسه به مسئولان سیاسی این کشور در اثر رسوایی‌های مکرر دولت‌مردان و بی‌اعتباری فزاینده گفتارهای نخبگان سیاسی، معتقد است که در چنین فضایی، رسانه‌ها بیشتر بر موضوعات مبتنی بر هم‌دردی و مظلومیت قربانیان تاکید می‌کنند تا کالای خبری خود را بهتر بفروشند، چرا که جامعه فرانسه در حال تحول به‌سوی مسایل احساسی است. از این‌روست که خبرنگاران به‌جای جست‌وجوی معنا، به موضوعات احساسی روی آورده‌اند، به گونه‌ای که تعمق و ژرف‌اندیشی جای خود را به احساس و هیجان داده است. روزنامه‌نگاران جوان به‌جای این که وارد پیچیدگی رخدادهای سیاسی یا اجتماعی شوند و جنبه‌ها و ابعاد هر پدیده‌ و واقعه‌ای را به‌طور عمیق تحلیل و پردازش کنند، صرفا در جست‌وجوی قربانیان بر می‌آیند و حوادث را با محوریت دفاع از مظلومان، کودکان، یتیمان و بیوه‌زنان توصیف می‌کنند.
کتاب حاضر با بیان این که قدرت سیاسی به حدی وابسته به قدرت سمعی - بصری شده است که استقلال قوه مجریه در برابر رکن چهارم در مظان تردید و پرسش‌گری قرار گرفته و قدرت مطلق رسانه‌ها (توتالیتاریسم رسانه‌ای) منجر به حاشیه راندن قوای سه‌گانه، رنگ باختن تکثرگرایی و تضعیف کیفیت اخبار و داده‌های اطلاعاتی گردیده است، به تجزیه و تحلیل سازوکارهایی می‌پردازد که منجر به خیانت رکن چهارم شده است.
کتاب حاضر علاوه بر مقدمه نویسنده و مترجم در سیزده گفتار با عناوین: «افسردگی بزرگ در اخبار تلویزیونی»، «زندگی از دریچه نگاه»، «گوشت‌فروشی اندرونی»، «شیوه استفاده از قربانی»، «نشانگاه زولا»، «شکار دانه‌درشت‌ها»، «هیزم‌دان شخصیت‌های مهم»، «درست از نظر رسانه‌ای»، «بازگشت، کار، خواب»، «شیدایی رسانه‌ای»، «تحریک به جنایت»، «آینه سلطنت رسانه‌ای» و «بهار خبرنگاری»، تدوین شده است.
کتاب خیانت رسانه‌ها در 222 صفحه برای اولین‌بار با شمارگان 1200 نسخه و به قیمت 3100 تومان توسط پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی چاپ و منتشر شده است.